CoV-19 aşısı ve infertilite (Haziran-2021)
Güncelleme tarihi: 12 Haz 2021
2021 yılı başından beri COVID-19 aşıları tüm Dünya da yaygın olarak kullanılmaya başlandı. Farklı tipte teknolojilerle oluşturulan bu aşıların infertilite tedavisi gören çiftlerde uygulanıp uygulanamayacağı, uygulanırsa tedaviye ara vermek gerekip gerekmeyeceği gibi sorular hem çiftlerin hemde ilgili doktorların aklını kurcalamaktadır. Bu kapsamda web sayfamızda yaptığımız ilk bilgilendirmeden sonra içinde olduğumuz Haziran-2021 tarihine kadar önemli veriler literatüre sunuldu.
Öncelikle COVID-19 döneminde ulusal aşılama programlarının pandeminin sınırlanması konusunda çok önemli ve öncelikli olduğunu hatırlamakta fayda var. Bunun ötesinde tamamen inaktive aşıların (örn. mevsimsel grip aşıları) ve toksoid aşıların (örn. tetanoz aşısı) gebelikte bile güvenle yapılabildiğini zaten biliyoruz. Ayrıca her iki COVID-19 aşısının üretici firmaları hayvan çalışmalarında ceninlerde bir yan etki gözlemlemediklerini ifade etmişlerdi. Geldiğimiz tarih itibariyle sınırlı sayıda hastaya dayalı veriye göre mRNA SARS-CoV-2 tipi aşılar hastalara IVF performanslarında olumsuz bir değişiklik yapmamaktadır (Orvieto R. ve ark, 2021).
Avrupa Üreme Tıbbı ve İnfertilite Derneği (ESHRE)'nin 8 Haziran 2021 tarihli konu ile ilgili önerileri şu şekilde özetlenebilir:
Gebe olmayan insanlara aşılama güçlü bir şekilde zaten önerilirken ve aşılamanın üreme üzerine ortaya konmuş olmusuz bir etkisi yok iken infertilite tedavisine başlamadan önce erkek ve kadın hastaların aşılanması uygundur. Ek olarak COVID-19 açısından risk faktörü taşıyan bireylerde ise aşılama mutlaka yapılmalıdır.
Aşılanan kadın veya erkek hastanın ikinci dozdan sonra yeterli antikor cevabının oluşması için kısa bir süre de olsa infertilite tedavisi öncesi beklemesi mantıklı olabilir. Bu süre önceden aynı dernek tarafından yaklaşık 2 ay olarak önerilirken son güncellemede birkaç güne kadar düşürülmüştür.
Mevcut gebe hastaların aşı yaptırıp yaptırmaması konusu ise konu ile ilgili bilinen ve bilinmeyenlerin paylaşıldığı bir diyalog sonrasında hasta-doktor ikilisi tarafından karar verilmelidir. Ancak mevcut aşıların şu ana kadar gebeler üzerinde olumsuz bir etkisinin gözlemlenmediği bilgisi hastayla paylaşılmalıdır. Nitekim 35.000'den fazla mRNA aşısı olan gebede şu ana kadar saptanan olumsuzluk ortaya konmamıştır. Ayrıca aşı olunmamı neticesinde bir şekilde gebelikte COVID-19 geçirilmesi durumunda erken doğum, gebelik tansiyonu ve yoğun bakım ihtiyacının belirgin olarak arttığı bilgileride hastaya sunulmalıdır.
Farklı aşı tiplerinin gebelikte güvenlik açısından birbirlerine üstünlüklerini gösteren bir veri mevcut değildir. Ancak allerjik bünyeye sahip olduğunu düşünen bireyler için ölü virüs aşısı tercih edilebilir. Emzirme dönemimde de aşı yapılmasında şu an için bir sakınca görünmemektedir.
COVID-19 hastalığını geçirmiş hastalarda infertilite tedavi öncesi tekrar aşılama yapılmasıyla ilgili veri mevcut değildir.
İlgili bilimsel gelişmeler mutlaka güncel olarak ilgili hekimler tarafından takip edilmeli ve hastalarla paylaşılmalıdır.
İlgili dokümana aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz